یکی از مشکل‌ترین و پیچیده‌ترین خدمات رشته معماری، طراحی نقشه ساختمان سازی است. طراحی نقشه ساختمان روی وضعیت رفاهی و روانی اثرات مثبت یا منفی خواهد گذاشت و به همین دلیل لازم است که در تک تک جزئیات نقشه ساختمان دقت بالایی برای طراحی اعمال شود. وظیفه طراحی و تحویل نقشه ساختمان سازی بر عهده مهندس معمار پروژه است. غیر از تنظیم نقشه ساختمان سازی، طرح‌ریزی برای نحوه قرار گرفتن ساختمان مذکور در کنار دیگر ساختمان‌ها و ارتباط پروژه با فضای اطراف نیز از دیگر وظایف مهندس معمار در طراحی نقشه ساختمان است. ظرافت و دقت بسیار بالایی برای تنظیم نقشه ساختمان سازی نیاز است و به همین دلیل لازم است که مهندس معمار پروژه بسیار منطقی و منظم باشد. استفاده از برنامه‌های طراحی برای نقشه کشی ساختمان از دیگر ملزومات معمار پروژه است. فعالیت‌های معمار پروژه برای تنظیم نقشه ساختمان شباهت بسیاری با فعالیت‌های مهندس عمران در قسمت گرایش سازه‌ها دارد. در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا شما را با اصول طراحی نقشه ساختمان آشنا سازیم.

امور ضروری پیش از تنظیم نقشه ساختمان سازی
در زمینه طراحی نقشه ساختمان لازم است پیش از هر کاری تمام فضاهای ساختمان را شناسایی کنید. بعد از گروه‌بندی فضاهای اطراف ساختمان می‌توانید با پیش‌بینی ارتباط‌های مناسب و کارآمد میان آن‌ها، عملیات خود را مانند یک پروژه واحد پیش ببرید. به این اعمال عرصه‌بندی یا دسته‌بندی فضایی می‌گویند که از اقدامات لازم پیش از شروع به تنظیم نقشه ساختمان سازی است. این نکته را به خاطر داشته باشید که پیش از اقدام به دسته‌بندی، لازم است معیارهای درست و هدفمندی را برای قرارگیری فضاهای هماهنگ کنار یک‌دیگر معین کنید. تا جایی که امکان دارد عرصه‌های ناهماهنگ را از هم دور نگه دارید.

طراحی پلان در تنظیم نقشه ساختمان
این را به یاد داشته باشید که برای طراحی پلان نقشه هر خانواده لازم است به الگوی زیستی منطقه سکونت آن‌ها توجه لازم را داشت. در طراحی پلان مسئله نزدیکی فضاهای ناهماهنگ و نامرتبط باعث نارضایتی ساکنین ساختمان خواهد شد. توجه به میزان خصوصی یا عمومی بودن ساختمان مسکونی یکی از مهم‌ترین ملاک‌ها برای دسته‌بندی فضایی است. البته ممکن است در دیگر فرهنگ‌ها عده‌ای از معماران با توجه به موارد استفاده در روز و شب نیز به دسته‌بندی بپردازند. البته این مدل دسته‌بندی در کشور ایران دارای محرومیت است و به همین دلیل دسته‌بندی بر اساس فضاهای عمومی و خصوصی بیشتر باب است.

دسته بندی انواع فضاها در تنظیم نقشه ساختمان سازی
برای مشخص کردن عرصه‌های مختلف در طراحی پلان و نقشه ساختمان، پنج عرصه مورد بررسی قرار خواهد گرفت. عرصه زندگی خانوادگی، عرصه زندگی خصوصی، عرصه مراسم و پذیرایی، عرصه پشتیبانی و خدمات و عرصه فضاهای نیمه باز و فضاهای باز. در ادامه مطلب به توضیح این عرصه‌ها خواهیم پرداخت.

عرصه زندگی خصوصی
خصوصی‌ترین و آرام‌ترین قسمت خانه را عرصه زندگی خصوصی می‌نامند. این عرصه از قسمت پذیرایی جدا بوده و فضای مستقلی را به خود اختصاص می‌دهد. لازم است این فضا با نشیمن در ارتباط باشد ولی به هیچ طریق نباید از آرامش حاکم بر این عرصه کم شود. اتاق مطالعه، اتاق خواب فرزندان و اتاق خواب والدین این عرصه را تشکیل خواهند داد. لازم است عرصه زندگی خصوص با سرویس‌های بهداشتی و حمام‌ها در یک ناحیه باشد و دسترسی به آن‌ها از این عرصه آسان باشد. در حالت کلی طراحی پلان اتاق خواب والدین فضای بزرگ‌تری را نسبت به پلان دیگر اتاق‌ها به خود اختصاص می‌دهد. توجه به آفتاب‌گیر بودن اتاق خواب‌ها باعث بالا رفتن کیفیت این عرصه خواهد شد. البته در این میان ارتباط با تراس و در اختیار داشتن یک فضای مطلوب از واجبات است.

عرصه زندگی خانوادگی در طراحی پلان نقشه ساختمان
آشپزخانه، نشیمن و غذاخوری از جمله فضاهای زندگی خانوادگی به شمار می‌روند. فضای بسیار آرام، صمیمی و خودمانی بر این عرصه حاکم است. به دلیل اجتماعی بودن این فضا آن را مهم‌ترین بخش از خانه می‌دانند. در طراحی این عرصه لازم است نهایتا به شرایطی مطلوب برای دورهمی، معاشرت‌های خانوادگی، تماشای تلویزیون و … رسید. بهتر این است که مناسب‌ترین موقعیت ساختمانی را به این عرصه اختصاص دهید چرا که می‌توان از این عرصه استفاده طولانی مدتی داشت.

طراحی پلان عرصه پشتیبانی و خدمات
پارکینگ، زیرزمین، انباری، موتورخانه و … از فضاهای این عرصه به شمار می‌روند. اجرای این پلان برای ایجاد یک زندگی راحت همراه با آرامش و صمیمیت است.

پلان عرصه مراسم و پذیرایی در نقشه ساختمان سازی
معاشرت‌های فامیلی، دوستانه یا همسایگی همه و همه در عرصه مراسم و پذیرایی برقرار خواهند شد. این عرصه شامل ورودی، پذیرایی، غذاخوری و سرویس بهداشتی است. برگزاری مهمانی‌ها و جشن‌ها در این فضاها انجام خواهند شد. بهتر است که این عرصه را مجاور ورودی و غذاخوری قرار دهید و نور مناسب و تهویه را در اعمال آن برقرار سازید. با کیفیت اتاق پذیرایی خود می‌توانید فرهنگ و ارزش‌های خانوادگی خود را به سادگی به نمایش بگذارید. با استفاده از پله، دکور، دیوار یا دست‌انداز می‌توانید میان اتاق پذیرایی و ناهارخوری یک استقلال کوچک ایجاد کنید.

پلان عرصه فضاهای نیمه باز و فضاهای باز
در آخر لازم است به طراحی محوطه یا حیاطی که خانه مسکونی را در بر می‌گیرد بپردازید. معمار پروژه از همان ابتدا لازم است به محیط اطراف و فضاهای نیمه باز و فضاهای باز توجه داشته باشد و آن‌ها را نیز در نظر بگیرد.

حرف آخر
با مشخص شدن عرصه‌های مختلف در تنظیم نقشه ساختمان سازی لازم است به سراغ طراحی داخلی و ریزه کاری‌ها بروید. بعد از طراحی حالت کلی و مشخص‌سازی عرصه‌ها دیگر معمار مجاز است که در طراحی پلان‌ها به تغییرات جزئی بپردازد. مهم‌ترین بخش از ساختمان سازی، طراحی نقشه ساختمانی است. اگر مهندس معمار پروژه از پس مرحله تنظیم نقشه ساختمان سازی به خوبی برآید دیگر می‌توان باقی راه را با ثابت قدمی پیش برد. امیدواریم این مطلب برای شما مفید واقع شده باشد.